Cilt: 2 Sayı: 2, 21.07.2021

Yıl: 2021

Araştırma Makaleleri

Derlemeler

Sistematik Derlemeler ve Meta Analiz

1. EMZİK KULLANIMININ BEBEK SAĞLIĞINA ETKİLERİ

YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, sağlık bilimleri alanında nitelikli çalışmaların paylaşılmasını amaçlayan açık erişimli ve hakemli bilimsel e-dergidir. 

YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, orijinal araştırma, meta analizi, sistematik derleme, olgu sunumu, derleme yazıları ve editöre mektup yazılarını kabul etmektedir. Dergiye Türkçe veya İngilizce çalışmalar kabul edilmektedir. Dergi yılda üç sayı olarak Mart, Temmuz ve Kasım aylarında yayınlanmaktadır. Dergiye gönderilen bilimsel çalışmaların yayınlanması sürecinde herhangi bir ücret talep edilmememektedir. Derginin tüm sayılarına https://yobusbf.bozok.edu.tr/saglikbilimleridergisi web sitesinden ücretsiz olarak erişilebilir.

Dergide yayınlanan makalelerde ifade edilen bilgi, fikir ve görüşler yazar(lar)ın bilgi ve görüşlerini yansıtır. Baş editör, editör kurulu, yayın kurulu ve yayıncı, yazarlara ait bilgi ve görüşler için hiçbir sorumluluk ya da yükümlülük kabul etmemektedir.

YOBU Sağlık Bilimleri Dergisi, elektronik bir dergidir. Dergiye, elektronik makale olarak gönderilen orijinal araştırma makaleleri, olgu sunumları, editöre mektup ve derleme yazıları kabul edilmektedir. Aşağıda belirtilen yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan makalelerinizi, değerlendirilmek üzere dergimize gönderebilirsiniz.

Makaleler, Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi ( http://www.icmje.org/ ) tarafından ilan edilen “Biyomedikal Dergilere Gönderilen Yazıların Gereklilikleri” uyarınca hazırlanmalıdır.

Kullanılacak formlar:

1.Başlık Sayfası

2.Telif Hakkı ve Yazar İzin Formu

Yayımlanmak Üzere Dergiye Gönderilen Makalelerde Dikkat Edilecek Genel Kurallar

Makaleler bilgisayarda, Microsoft Word yazılım programında, Times New Roman yazı karakterinde, 12 punto ve 2 satır aralığı ile yazılmalıdır.

Makalenin tamamı iki yana yaslı şekilde olmalı, başlık ve paragraf girişleri ise sola yaslanmalıdır.

Ondalıklı sayılar ayrılırken, nokta kullanılmalıdır.

Yüzde (%) işareti ile rakamlar arasında boşluk bırakılmamalıdır. Yüzde işareti Türkçe makalelerde rakamın önünde, İngilizce makalelerde rakamdan sonra yazılmalıdır.

Başlıkta veya özet bölümünde kısaltma kullanılmamalıdır. Kısaltmalar, ilgili kelimelerin metin içinde ilk kullanıldığı yerde yapılmalıdır.

Tüm sayfalara sayfa numarası eklenmeli ve sayfa numarası sayfanın sağ alt kısmında yer almalıdır.

Makalelerin başlığı 12 punto, büyük harfler ile bold karakterde yazılmalıdır.

Bölüm başlıklarının tamamı 12 punto, bold ve normal yazı karakterinde büyük harf ile yazılmalı, alt başlıkların ise sadece ilk harfleri büyük olmalıdır.

Yazılar çift kör olarak incelenir. Bu nedenle makaleler a) Başlık sayfası, b) Körlenmiş makale (İsim, adres ve yazarlarla ilgili diğer bilgilerin yazılı olmadığı), c) Etik Kurul Onay Belgesi (gerekli olan çalışmalar içim) ve d) Yayın Hakları Devir Formu olmak üzere 4 ayrı dosya halinde sisteme yüklenmelidir. Dosya isimleri “Başlık Sayfası”, “Körlenmiş Makale” ve “Etik Kurul Onay Belgesi”, “Yayın Hakları Devir Formu” şeklinde oluşturulmalıdır.

Yazı Bölümleri

Başlık Sayfası

Başlık sayfasında, makalenin İngilizce ve Türkçe başlıkları belirtilmelidir.

Makalenin başlığı kısa, öz ve ana metin ile ilgili olmalıdır.

Başlık sayfasında, okuyucuya makaleyi tanıtan “kısa başlık” kelimelerin ilk harfleri büyük olacak şekilde verilmelidir.

Tüm yazarların ad ve soyadları, akademik unvanları, ORCID numaraları, mail adresleri ve kurumları makaledeki isim sırasına uygun şekilde belirtilmelidir. Sorumlu yazarın adı ve soyadı, akademik unvanı, kurumu, e-posta adresi, sabit ve mobil telefonu yazılmalıdır.

Bilgiler sola yaslanmış şekilde yazılmalı, başlık, yazar isimleri ve kurumları arasında çift boşluk olmalıdır.

Çalışmayı destekleyen fon bilgisi, yazarların çalışmaya olan katkısı ve teşekkür yazısına başlık sayfasında yer verilmelidir.

Yazarlar arasında, çıkar çatışması olup olmadığı belirtilmelidir.

Türkçe ve İngilizce Özet Sayfası

Özet, Türkçe ve İngilizce olarak yazılmalı ve 300 kelimeyi aşmamalıdır. Times New Roman yazı karakterinde 1 satır aralığında ve 9 punto büyüklüğünde olmalıdır. Özgün araştırmaların özet kısmında; giriş, amaç, yöntem, bulgular, sonuç ve anahtar sözcüklere yer verilmelidir. Olgu sunumlarında özet; giriş, olgu sunumu, tartışma alt başlıklarını içermelidir. Derleme için, 200-250 kelimeyi içeren, bölümsüz, Türkçe ve İngilizce özet hazırlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe ve İngilizce özette anahtar kelimeler belirtilmeli, tercihen 3-5 anahtar kelime kullanılmalıdır. Türkçe özette yer alan anahtar kelimeler Türkiye Bilim Terimleri (TBT)’ne uygun olarak (http://www.bilimterimleri.com) verilmelidir. İngilizce özette bulunan anahtar kelimeler ise “Medical Subject Headings (MESH)’e uygun olarak (http://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html) belirtilmelidir.

Metin

Araştırma makalesi, standart bilimsel formata uygun olarak (Özet, Giriş, Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sınırlılıklar, Sonuç ve Öneriler) biçimlendirilmelidir.

Giriş kısmında, makalenin ele aldığı sorunun açıklaması ve araştırmanın yapılmasının gerekliliğine dair gerekçeler yer almalıdır. Giriş bölümünün sonunda, çalışmanın amacı, hedefleri veya hipotezleri açıkça belirtilmelidir.

Yöntem bölümü, okuyucunun çalışmanın nasıl yapıldığına dair net bir şekilde fikir sahibi olmasına olanak verecek şekilde ayrıntılı olma, kullanılan yöntem ve protokoller açıklanmalıdır. Araştırmanın türü, evren ve örneklemi (örnekleme yöntemi), verilerin toplanması (veri toplama araçları, veri toplama yöntemi, varsa yapılan uygulamalar), verilerin değerlendirilmesi ve etik kurul izni tarih-onay kodu ve katılımcılardan bilgilendirilmiş onam alındığı belirtilmelidir.

Bulgular bu bölümde, çalışma sonuçları yorumsuz olarak grafikler ve tablolar ile sunulmalı ve kullanılan istatistiksel yöntemler belirtilmelidir. Her tablo ve veri düzenli bir sıra ile sunulmalı, kaynak ve alıntı kullanılmamalıdır.

Tartışma bulguların, yorumlandığı bölümdür. Bu bölüm, literatürle bağlantı kurularak benzer çalışmaların sonuçları ile ilişkilendirilmeli, sonuçlar kapsamlı bir şekilde yorumlanmalı ve elde edilen bilgiler sentezlenmelidir.

Sınırlılıklar bölümünde; para, zaman, ulaşım, verilerin toplanması ya da raporlanması sırasında karşılaşılan zorluklar belirtilmelidir.

Sonuç ve öneriler kısa olmalı ve makalede tanımlanan en önemli bulguları içermelidir. Sonuçlar doğrultusunda, sonraki araştırmalar için önerilere yer verilmelidir.

Çıkar Çatışaması bölümünde yazarlar arasında çıkar çatışması olmadığı belirtilmelidir.

Teşekkür varsa bu bölümde belirtilmelidir.

Kaynaklar, derginin yazım kurallarına uygun şekilde yazılmalıdır.

Makale Türü

Makalelerin türü PubMed merkezi tanımlarına dayanmaktadır. Daha fazla bilgi için lütfen bakınız: http://dtd.nlm.nih.gov/publishing/tag-library/3.0/n-w2d0.html

Orjinal araştırma

Sağlık bilimleri alanları ile ilgili, prospektif veya retrospektif, deneysel ve klinik çalışmaları içerir. Makale, özet ve kaynaklar hariç maksimum 5000 kelimeyi içermeli, 5-6 şekil ya da tablo ya yer verilmelidir.

Derleme

Sağlık bilimleri alanında, doğrudan veya davet edilen yazar/lar tarafından hazırlanır. Davette, konuyla ilgili yayınları olan yazarlar tercih edilir. Metinde özet, giriş, konuya özgü başlıklar, sonuç ve kaynaklar bölümü olmalıdır. Sistematik incelemeler PRISMA kontrol listesine uygun olmalıdır. Derleme yazıları; tablolar, şekiller ve kaynaklar hariç en fazla 5000 kelimeyi ve 4 tabloyu aşmamalı ve maksimum 60 kaynak içermelidir.

Editöre Mektup

YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi dergi konularına ilişkin tartışma, gözlem, görüş, düzeltme ve yorumları içermelidir. Maksimum uzunluk, 500 kelime olmalı ve maksimum 5 referans kullanılmalıdır. Belirli bir makaleye yanıt veriliyorsa, mektup, makalenin yayımlanmasından sonraki 6 hafta içinde gönderilmelidir.

Olgu Sunumu

Vaka raporları özet, giriş, vaka sunumu, tartışma ve sonuç bölümlerinden oluşmalıdır ve en fazla 2 tablo veya şekil ile 20 referansı içermelidir.

Tablolar

Tablo numarası ve başlık tablonun üstüne yazılmalıdır. Bir tablo, metinde belirtilen sıra ile verilmeli, tablo başlığı açık ve yeterince bilgilendirici olmalıdır. Metin içinde bir tabloya atıfta bulunurken parantez içinde yazılmalıdır (Örnek: Tablo 3). Tablodaki tüm kısaltmalar, tablonun altında açıklanmalıdır.

Şekillerle ve Grafikler

Gönderilen her bir şeklin minimum çözünürlüğü 300DPI olmalıdır. Şekil ve grafik açıklamaları bilgilendirici ve ayrıntılı olarak verilmelidir. Şekil numarası ve başlığı şeklin altına yazılmalı, Makale metninde bir şekle atıfta bulunurken, şeklin numarası parantez içinde verilmelidir(Örneğin: "Şekil 3"). Şekil herhangi bir yerden alıntı yapıldı ise kaynak belirtilmelidir.

Kaynaklar

Kaynaklar Vancouver stiline uygun olarak yazılmalıdır.

https://library.westernsydney.edu.au/main/sites/default/files/cite_Vancouver.pdf

Kaynak yazımında aşağıda belirtilen kurallara dikkat edilmelidir.

Metin içinde kaynak gösterme

Metin içinde kaynaklar, kullanım sırasına göre numaralandırılmalı ve kaynaklar bu sıraya göre sunulmalıdır. Kaynak numarası ilgili yere, parantez içinde belirtilmelidir. Birden fazla kaynak kullanıldıysa kaynaklar arasına virgül konulmalıdır. Ardışık gelen üç ve üzeri sayıda kaynak varsa başlangıç sayısı ile son rakam arasına “-” konularak (Örnek: 1,2,3,4, yerine 1-4) gösterilmelidir. Metin içinde yazar isminin kullanıldığı yerlerde referans numarası yazarın soyadından sonra parantez içinde verilmelidir(Örnek: Aydın (18) gibi). Birden fazla yazar var ise ilk yazarın soyadı ve ark. şeklinde kısaltma yapılmalıdır (Örnek: Aydın ve ark. (18)…).

Metin sonunda kaynak gösterme

Metin sonunda kaynaklar ayrı bir sayfada çift aralıklı olarak yazılmalıdır. Dergi isimlerinin kısaltmaları Index Medicus/Medline/PubMed listesine göre yapılmalıdır. Dergi isimlerine http://www.nlm.nih.gov/tsd/serials/lji.html adresinden ulaşılabilir. Eğer dergi ismi bu listede yer almıyorsa tam olarak yazılmalıdır. Varsa DOI numaraları mutlaka eklenmelidir.

Metin sonunda kaynak gösterimi ve yazımı için aşağıda belirtilen örnekler incelenebilir;

Dergi:

-Altı yazara kadar olan makalelerde tüm yazarların isimleri yazılmalı, 7 ya da daha fazla ise 6. yazardan sonra Türkçe kaynaklarda “ve ark.”, yabancı kaynaklarda “et al.” olarak kısaltılmalıdır.

Altı ve daha az yazarlı makaleler

Akcan E, Polat S. Comparative effect of the smells of amniotic fluid, breast milk, and lavender on newborns’ pain during heel lance. Breastfeeding Medicine 2016; 11(6):309-314.

Yedi ve daha fazla yazarlı makaleler

Nouri K, Huber D, Walch K, Promberger R, Buerkle B, Ott J et al. Fertility awareness among medical and non- medical students:a case-control study. Reproductive Biology and Endocrinology 2014; 12(1):94.

Yazarın Kurum olduğu makaleler

Türk Hemşireler Derneği. Hemşirelik için geleceğe yönelik stratejiler. Klinik Forum 1992; 105: 23-5.

Elektronik Dergiler

Fenton TR, Kim JH. A systematic review and meta-analysis to revise the Fenton growth chart for preterm infants. BMC Pediatr. 2013;13(59):1-13.

Kitap

Andreasen NC. Brave new brain: conquering mental illness in the era of the genome. Oxford (GB): Oxford University Press; 2001.

Kitap bölümü

Küçükoğlu S, Aras Doğan Ş. Çocuk sağlığının önemi. İçinde: Balcı Akpınar R, Küçükoğlu S, editör. Çocuk Sağlığı ve İlkyardım. 1. Basım. Ankara, Nobel Yayınları, 2019: 3-18.

Kongre/Sempozyum bildirileri

Çimke S, Yıldırım D, Polat S. Sosyal medyada çocuk hakkı ihlali: Sharenting. 1.International Health Science and Life Congress; 02-05 Mayıs 2018, Burdur, Türkiye.

Tezler

Çimke S, Çocuklarda abdominal cerrahi sonrası el masajının ağrı, duygusal belirtiler ve fizyolojik parametreler üzerine etkisi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Doktora Tezi. 2019

Yazar Kontrol Listesi

Yazınızı dergiye göndermeden önce aşağıda belirtilen temel öğeleri kapsadığına emin olunuz.

Kontrol Listesi

Başlık sayfası tüm yazarların kimlik bilgilerini içerecek şekilde hazırlandı.

Makalede yazarların kimliğini belirten herhangi bir ifade kullanılmadı.

Özet, Anahtar kelimeler dahil en fazla 300 kelime olarak hazırlandı.

Makale, endeksleme için en fazla 5 Anahtar kelime içeriyor.

Makale 2 satır aralığında ve 12 punto Times New Roman yazı tipinde.

Telif hakkı olan tüm materyaller için telif hakkı izni alındı.

YAYIN POLİTİKASI

YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, Sağlık Bilimleri Fakültesi'nin bir yayın organı olarak Ekim 2020 tarihinde yayın hayatına başlayan, açık erişimli, hakemli bilimsel bir e-dergidir.

YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, etik kurallara uygun olarak hazırlanmış deneysel ve prospektif/retrospektif klinik çalışmalar, özgün araştırma, derleme, olgu sunumu ve editöre mektup türündeki makaleleri yayımlamaktadır. Dergiye kabul edilecek yazılar klinik ve temel tıp bilimleri, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, beslenme, fizyoterapi, sağlık eğitimi ve sağlık yönetimi gibi sağlık ile ilgili çeşitli bilim alanlarını kapsamaktadır.

Yayın dili Türkçe veya İngilizce olan YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, bağımsız ve önyargısız çift-kör hakemlik (peer-review) ilkelerine dayanan, yılda üç sayı olarak periyodik yayınlanan bir e-dergidir. Derginin amacı, ulusal/uluslararası düzeyde nitelikli bir yayın organı olmaktır.

Dergiye gönderilen bilimsel çalışmaların yayınlanması sürecinde herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayınlanmak üzere dergiye sunulan çalışmaların, yayınlandıktan sonraki her türlü telif hakkı YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi’ne aittir. Derginin tüm sayılarına https://yobusbf.bozok.edu.tr/saglikbilimleridergisi web sitesinden ücretsiz olarak erişilebilir.

ETİK BİLDİRİM

Dergiye sunulan makalelerin daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış olması gerekmektedir. Daha önce herhangi bir yerde yayınlandığı belirtilmediği ya da belirlenemediği için yayınlanan makaleler ile ilgili telif haklarına ilişkin doğabilecek hukuki sonuçlar tamamen yazar(lar)a aittir.

YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi (YOBÜ Faculty of Health Sciences Journal), yazarların araştırma ve yayın etiğine uymalarını beklemektedir. İnsan araştırmasında, “Materyaller ve Yöntemler” bölümünde çalışmaya katılanların aydınlatılmış onamlarının alımdığı ifade edilmelidir.

Tüm çalışmalar Dünya Tıp Birliği Helsinki Bildirgesi'ne uygun olarak yapılmalıdır. Yazarlar, mevzuat ve diğer ilgili yönetmelikler sorulduğunda uluslararası kabul görmüş en son yönergelere uyduklarını beyan etmeli ve “Etik Komite Onayı” göndermelidir.

Hayvanlar üzerinde yapılan deneysel çalışmaların sonuçlarını bildiren yazılar, çalışma protokolünün kurumun hayvan etiği komitesi tarafından onaylandığını ve çalışmanın Avrupa Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi de dahil olmak üzere uluslararası kabul görmüş kurallara uygun olarak yürütüldüğünü bildirmelidir. Yazarlardan makale ile etik komitenin onayının bir kaydını göndermeleri önemle rica olunur. Ayrıca, insan ve hayvan çalışmaları hakkındaki yazılar ağrı ve ıstırapları gidermek için atılan adımları gösteren prosedürleri tanımlamalıdır.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Dergiye sunulan makaleler Editör/Editör Kurulu tarafından şekil, yazım dili, kullanılan bilimsel yöntem açısından incelenerek ön değerlendirmeye alınır. Dergide yayınlanmak için aranan niteliklere sahip olmayan ve dergi yazım kurallarına uygun olarak hazırlanmayan makaleler yazar(lar)a iade edilir.

Dergimizde daha önceden başka dergilerde basılmış, basılmak üzere kabul almış ve/veya değerlendirme aşamasında olan yazılar değerlendirmeye alınmaz.

Değerlendirmeye alınan makaleler Editör/Editör Kurulu tarafından iki hakeme gönderilir. Değerlendirme sürecinde hakemlerin ve yazarların kimlikleri karşılıklı olarak gizli tutulur. Hakemler hakem havuzundan seçilebileceği gibi, Bilimsel Danışma Kurulu üyeleri arasından da seçilebilir. Yayınlanmak üzere her iki hakem tarafından kabul ya da düzeltme kararı verilen makaleler editörlerin önerileri doğrultusunda, hakem raporları ile birlikte, düzeltme için yazara gönderilir. Hakemlerden birinin “yayınlanabilir” diğerinin “yayınlanamaz” sonucuna vardığı makalelerde kararı editör/editör kurulu verebilir ya da üçüncü bir hakemin görüşüne başvurulur.

Dergide yayınlanan makalelerde ifade edilen bilgi, fikir ve görüşler yazar(lar)ın bilgi ve görüşlerini yansıtır. Editör, editör kurulu ve yayın kurulu yazarlara ait bilgi ve görüşler için hiçbir sorumluluk ya da yükümlülük kabul etmemektedir.

Editör, Editör Kurulu ve Bilimsel Danışma Kurulu değerlendirme, kontrol ve dizgi aşamasında yazılarda düzeltme yapma, biçiminde değişiklik isteme ve yazarları bilgilendirerek kısaltma yapma yetkisine sahiptir. Derginin ilgili kurulları tarafından belirlenen özel sayılar/konular için yazı daveti yapılabilir.

Yazarlardan istenen değişiklik ve düzeltmeler için verilen süre 3 haftadır. Düzeltmeler yapılana kadar, söz konusu yazılar yayın programına alınmaz. Düzeltmeler için geri gönderilen yazılarda, hakemlerin ve editörün istemleri dışında değişiklik yapılamaz. Düzeltilmiş makale, gerekli olduğu hallerde değişiklikleri isteyen hakemler tarafından tekrar incelenir. Belirtilen sürede, istenen düzeltmeler yapılmadığı takdirde editörün yayını reddetme hakkı bulunmaktadır.

GİZLİLİK BEYANI

Bu dergiye gönderilen adlar ve e-posta adresleri yalnızca bu derginin belirtilen amaçları için kullanılacak ve başka herhangi bir amaçla veya başka herhangi bir tarafın kullanımına sunulmayacaktır.

İNTİHAL TARAMA POLİTİKASI

Makaleler, intihal ve etik olmayan durumların tespiti için iThenticate programı kullanılarak taranır.

Dergiye gönderilen bilimsel çalışmaların yayınlanması sürecinde herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayınlanmak üzere dergiye sunulan çalışmaların, yayınlandıktan sonraki her türlü telif hakkı YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi’ne aittir. Derginin tüm sayılarına web sitesinden ücretsiz olarak erişilebilir.